Datum:
De meeste mensen reageren spontaan met boosheid wanneer hen onrecht wordt aangedaan. Soms loopt dat uit op een bittere confrontatie. Soms kruipt de benadeelde in zijn schelp, vermijdt hij verder conflict en treurt hij eenzaam. Soms roemt het slachtoffer zijn incasseringsvermogen en tolerantie, maar vergeet dat Paulus de gemeente van Korinte terechtwees omdat zij een man die in zonde leeft niet aanpakken (1 Kor. 5). Sommige mensen hebben heel veel geduld en anderen zijn licht ontvlambaar. Welke houding is nu bijbels?
Het leven is niet eenvoudig. Soms moet je spreken, soms zwijgen. Soms moet je aanvallen en soms verdedigen. Soms moet je lijden om Christus’ wil en soms moet je tegen het onrecht ingaan. De volgende principes kunnen u helpen om een goede keuze te maken:
Klimaat van genade
Veel ‘onrecht’ is ongewild en onbewust. Je legt niet op elke slak zout. Indien we in zouden gaan op alles wat een ander verkeerd of ongewenst doet, dan kan dat een voltijdse taak worden. Het is beter om dan de houding van Jezus aan te nemen: zachtmoedig, geduldig en verdragend, strevend naar eenheid (Ef. 4:2-3; 1 Tes. 5:15). Een klimaat van genade maakt het leven leefbaar. Dus gaat u niet op alles in, beseft u dat u ook zelf fouten maakt en bent u niet snel verbitterd (1 Kor. 13:5). Voortdurende confrontatie verzuurt de relaties en ontneemt de gemeente van Christus de broodnodige vrede. Omwille van de eenheid en de liefde kunt u beter verdraagzaam zijn en zwijgen (1 Petr. 2:21-25; Matt. 5:39-10).
Eenzijdig vergeven
Soms bent u het enige slachtoffer van de wandaad of het ongemak. Maar ook dan kunt u er voor kiezen om eenzijdig te vergeven. De Bijbel staat vol voorbeelden van mensen die hun recht hadden kunnen opeisen, maar dat niet hebben gedaan: Jozef (Gen. 37:50), David (2 Sam. 16:5-8), Stefanus (Hand 7:60) en uiteraard de Heer Jezus (Luk. 23:34). Vergeving is soms eenzijdig!
Opkomen voor een ander
Wat u niet eenzijdig voorbij laat gaan is ernstig onrecht dat een ander wordt aangedaan. Wie rechtvaardig handelt komt niet altijd op voor zichzelf, maar wel altijd voor de andere die zwak en benadeeld is. Zonde tegen een ander mag nooit bedekt worden (Ex. 23:6; Deut. 16:20; Jes. 1:17; Jes. 59:15-16; Jer. 22:3; Klaagl. 3:35-36). In dat geval moet u voor de ander opkomen en zijn recht verdedigen.
Zorgen voor de dader
Er zijn omstandigheden waarin u, al bent u de benadeelde partij, zorg moet dragen voor de dader. U kaart het probleem dan aan, niet om uw eigen recht op te eisen, maar om de dader te beschermen. U bent zich bewust van uw eigen tekortkomingen en u neemt het door een geestelijke confrontatie op voor het geestelijk welzijn van de ander (vgl. Gal. 6:1-2).
De gemeente beschermen
Zonden die schande betekenen voor de gemeente van Jezus Christus kunt u niet oogluikend toestaan. De schuldige moet daarmee worden geconfronteerd. Dergelijke zonden beschadigen veel mensen: de goede naam van de mensen in de gemeente en de openheid van de ongelovigen om Christus te aanvaarden. Het gaat hier dus om openbare zonden of zonden die indien ze openbaar worden publiekelijk de zaak van Christus zouden ondermijnen. Het kan ook gaan om verborgen zonden, maar die zo ernstig zijn dat zij mogelijk een grote geestelijke belasting leggen op de persoon, een gezin, de gemeente, etc (zie 1 Kor. 5:1-5; Heb. 12:15; 3:13). Dergelijke zonden moeten desnoods in het openbaar worden behandeld, zodat de zondaar zich bekeert en er geen smet ligt op de gemeente (Matt. 18:15-20; 1 Kor. 5).
De eer van God
Het beschermen van de eer van de gemeente heeft veel te maken met het beschermen van de eer van God. Jezus was bereid door onrechtvaardigen gekruisigd te worden, maar Zijn gedrevenheid om de eer van de Vader te zoeken dreef de geldwisselaars en de verkopers uit de tempel (Mat. 21:12-13). Wanneer de eer van God op het spel stond deed Hij zijn mond open en handelde.
Relaties herstellen
Indien iemands handelen relaties kapot maakt, is confrontatie met de zondaar noodzakelijk. Kapotte relaties zijn niet alleen erg, ze zijn zonde die niet over het hoofd gezien mogen worden. Zowel de verkeerde daad van de zondaar als het gevolg, de gebroken relatie, moeten met het oog op verzoening worden aangepakt. Daarbij geldt dat zowel de dader als het slachtoffer verantwoordelijkheid dragen om initiatief te nemen om het probleem op te lossen door de eerste stap te zetten naar de verzoening (Luc. 17:3; Matt. 5:23-24). Noch de dader, noch het slachtoffer mag zich aan het streven naar verzoening onttrekken.
Het enige moment waarop het streven naar verzoening tot stilstand komt is nadat alle stappen van gemeentetucht zijn gezet en de schuldige partij verzoening weigert (Matt. 18).
Uw hart beschermen
Wanneer u zelf wakker blijft liggen van de zaak en het in uw hart vreet, ook dan moet u een weg zoeken om geestelijk te confronteren. Indien de zon over uw toorn ondergaat (vgl. Ef. 4:26), wordt het tijd initiatief te nemen. Het heeft geen zin iets uiterlijk met ‘liefde’ te bedekken, terwijl vanbinnen de boosheid en het verdriet woekert. Misschien kunnen andere mensen dat wel naast zich neerleggen, maar u niet. Dat maakt u niet noodzakelijk een minder goed christen. Het betekent alleen dat de weg die u moet volgen die van het gesprek is.
Pastoraal
Ook moet pastoraal aandacht besteed worden aan de stappen die tot verzoening leiden. Verzoening is niet “zand er over” en omwille van de uitspraak “wilt u mij vergeven” de pijn en de schade van het slachtoffer onder beton begraven. Vergeving is altijd nodig, ook indien de dader geen vergeving zoekt. Maar verzoening moet gebaseerd zijn op inkeer, openlijke erkenning van de schuld, berouw en maximale inzet van de dader om zoveel mogelijk herstel te bewerken, vertrouwen op te bouwen, etc. Misschien is de dader niet klaar. Misschien moet u zelf nog veel verwerken. In dat geval kan het wijs zijn om voorlopig naar de dader toe geen initiatief te nemen en pastorale hulp te zoeken die u helpt om het verdriet te verwerken en na te gaan hoe u zich tegenover de dader het best kun opstellen.
Met toestemming overgenomen. © Centrum voor Pastorale Counseling v.z.w. www.pastoralecounseling.org. www.devriese.eu